Wagner Grubu nedir, ne zaman kuruldu, ne yapmaya çalışıyor?
Geçtiğimiz günlerde Rus özel güvenlik şirketi Wagner ile Rus ordusu yöneticileri arasında gerginlik yaşandı. Wagner Grubu, Rus ordusunun kendilerine yeterli destek ve lojistik sağlamadığını, ayrıca Ukrayna ordusuyla çatışmalarda ağır kayıplar verdiklerini iddia ediyor. Rus ordusu ise Wagner Grubu’nun disiplinsiz ve profesyonel olmadığını, saldırı planlarını bozduğunu ve sivillere zarar verdiğini savunuyor. Bu durum, iki taraf arasında da güven bunalımına neden oluyor.
Wagner grubu, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü hibrit savaşın önemli bir parçası olarak görülüyor. Ancak son zamanlarda yaşanan gerginlikler, Rusya’nın bu stratejisini tehlikeye atabilir. Peki, Wagner Grubu nedir, ne zaman kuruldu? Bugüne kadar hangi bölgelerde faaliyet gösterdiler? İşte Wagner Grubu hakkında merak edilenler…
Wagner nedir?
Wagner Grubu, Rusya merkezli bir özel askeri şirket (ÖAS) olarak biliniyor. Wagner Grubu’nun resmi bir statüsü veya kayıtlı bir adresi yok. Wagner Grubu’nun kurucusu ve lideri olduğu iddia edilen Yevgeny Prigozhin, Kremlin ile yakın ilişkileri olan bir iş insanı.
Prigozhin, aynı zamanda Rusya’nın yabancı ülkelerdeki siyasi ve askeri müdahalelerine destek veren bir internet trol fabrikası olan İnternet Araştırma Ajansı’nın da sahibi.
Yevgeny Prigozhin: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın bir müttefiki ve iş ortağı olarak bilinmektedir. Prigozhin, 1990’larda Putin’in aşçısı olarak tanınmış ve daha sonra Kremlin’in çıkarlarını savunan bir dizi şirket kurmuştur. Prigozhin, Rusya’nın Suriye, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Sudan’daki askeri faaliyetlerine destek veren Wagner Grubu adlı özel askeri şirketin de sahibidir. Prigozhin, ayrıca 2016 ABD başkanlık seçimlerine müdahale etmekle suçlanan İnternet Araştırma Ajansı’nın da finansörüdür. Prigozhin, hem ABD hem de AB tarafından yaptırımlara maruz kalmıştır.
Wagner ne zaman kuruldu?
Wagner Grubu’nun ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmiyor, ancak bazı kaynaklar 2014 yılında Ukrayna’ya gönderilen Rus gönüllülerden oluştuğunu söylüyor.
Wagner Grubu, daha sonra Suriye, Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Sudan, Madagaskar, Mozambik ve Venezuela gibi ülkelerde de faaliyet gösterdi. Wagner Grubu’nun bu ülkelerdeki varlığı ve rolü resmi olarak kabul edilmiyor. Wagner Grubu’nun Rusya’nın çıkarlarını savunmak ve nüfuzunu artırmak için bu ülkelerdeki çatışmalara, darbelere ve seçimlere müdahale ettiği iddia ediliyor.
2014 Ukrayna’daki Rusya yanlısı protestolar: 2014 yılında Ukrayna’da Rusya yanlısı protestolar patlak verdi. Bu protestolar, Ukrayna’nın Avrupa Birliği ile ilişkilerini geliştirmek yerine Rusya ile daha yakın bağlar kurmasını isteyen gruplar tarafından başlatıldı. Protestolar, özellikle ülkenin doğu ve güney bölgelerinde yoğunlaştı. Yaşanan olayların sonucunda Kırım Rusya tarafından ilhak edildi.
Wagner ne yapmaya çalışıyor?
Bazı analistler Wagner Grubu’nun hem Prigozhin’in hem de Rusya’nın hedeflerine hizmet ettiğini düşünüyor. Prigozhin’in Wagner gurubunu kar elde etmek, siyasi nüfuz kazanmak ve yaptırımlardan kaçınmak için kullandığı söyleniyor.
Rusya’nın ise Wagner Grubu’nu düşük maliyetli, yüksek riskli ve gizli operasyonlar yürütmek için kullandığı söyleniyor. Wagner Grubu’nun faaliyetleri Rusya’ya resmi bir sorumluluk getirmiyor, ancak Rusya’ya bazı stratejik avantajlar sağlıyor.
Wagner krizi
Wagner krizi, Rusya’nın iç siyasetinde de tartışmalara yol açıyor. Bazı muhalifler, Wagner’in Rusya’nın anayasasına ve yasalarına aykırı olduğunu ve feshedilmesi gerektiğini savunuyor. Bazı milliyetçiler ise Wagner’in Rusya’nın küresel gücünü artırdığını ve desteklenmesi gerektiğini düşünüyor.
Wagner’in savaşçılarına verilen maaş ve ödüller de kamuoyunda tepki çekiyor. Wagner krizi, Rusya’nın dış politikasında da bazı zorluklar yaratıyor. Wagner’in faaliyet gösterdiği ülkelerle olan ilişkiler bozuluyor ve uluslararası toplumdan yaptırım ve kınama tehditleri alınıyor.
Wagner Grubu ile Rus ordusu arasında bazı gerginlikler ve çatışmalar da yaşanıyor. Örneğin, geçtiğimiz hafta Suriye’nin Hama kentinde Wagner grubuna bağlı bir konvoy, Rus hava kuvvetleri tarafından yanlışlıkla bombalandı. Olayda en az 10 Wagner grubu üyesi hayatını kaybetti. Rus ordusu, olayın bir iletişim hatası sonucu meydana geldiğini ve sorumluların cezalandırılacağını açıkladı. Ancak Wagner Grubu, Rus ordusunun kendilerine karşı kasıtlı bir saldırı düzenlediğini iddia etti.