Tanzimat Fermanı nedir, maddeleri neler? Kısaca

Tanzimat Fermanı; Sened-i İttifak ve Islahat Fermanı ile birlikte Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyıldaki önemli ıslahatlarından biridir.

Tanzimat Fermanı nedir?

Tanzimat Fermanı, dönemin Dışişleri Bakanı Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanan ve Osmanlı tarihinde ilk defa kanun üstünlüğünün kabul edildiği bir yeniliktir. Batılılaşmaya doğru hukuk alanında atılan ilk adım olarak da kabul edilmektedir. Tanzimat Fermanı ilan edildiği sırada tahtta Sultan Abdülmecit bulunuyordu.

Tanzimat Fermanı ne zaman ilan edildi?

Tanzimat Fermanı, 1839 yılında ilan edilmiştir. Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak da bilinmektedir. Tanzimat Fermanı’nın ilan edildiği 1839 yılından Birinci Meşrutiyet’in ilan edildiği 1876 yılına kadar geçen süreye Tanzimat Dönemi adı verilmiştir.

Tanzimat Dönemi boyunca sırasıyla Sultan Abdülmecit, Sultan Abdülaziz ve 5. Murat tahtta oturmuştur. Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti’nde ilk kez kanun üstünlüğü kabul edilmiştir.

Tanzimat Fermanı’nın maddeleri

Tanzimat Fermanı’nda yer alan önemli maddeleri şöyle sıralayabiliriz:

• Müslüman ve Gayrimüslim tüm halkın can, mal ve namus güvenliği sağlanacak.
• Kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak. Yargılamalar açık bir şekilde yapılacak.
• Devlet herkesten gelirine göre vergi toplayacak.
• Askerlik işleri belirli yöntemlere göre yapılacak.
• Herkes mal ve mülk sahibi olabilecek ve miras bırakabilecek.
• Müsadere usulü kaldırılacak.
• Rüşvet ve iltimas kaldırılacak.
• Padişah başta olmak üzere herkes fermanın hükümlerine uyacak.

Tanzimat Fermanı, Osmanlı tarihinde demokratikleşme yolunda atılmış önemli bir adımdır. Bu fermanla birlikte kişisel hak ve özgürlükler genişletilmiş ve yasal olarak güvence altına alınmıştır.