Gümrü Antlaşması önemi maddeler halinde kısaca

Gümrü Antlaşması, 3 Aralık 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti ile Ermenistan Hükümeti arasında imzalanmıştır. Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk kuvvetlerinin Ermenileri yenilgiye uğratmasından sonra bu antlaşma imzalanmıştır. Gümrü Antlaşması’nın önemi hakkında bilinmesi gerekenleri kısaca derledik.

Gümrü Antlaşması önemi

Gümrü Antlaşması önemi hakkında bilinmesi gerekenleri kısaca şöyle sıralayabiliriz:

• Bu antlaşma, TBMM’nin yabancı bir devletle imzaladığı ilk antlaşmadır. Antlaşmayı TBMM adına Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa imzalamıştır.

• Uzun yıllar sonra Türkiye’nin galip sıfatıyla imzaladığı ilk antlaşmadır. Aynı zamanda TBMM’nin askeri ve siyasi alanda kazandığı ilk uluslararası başarıdır.

• Ermenistan, TBMM Hükümeti’ni tanıyan ilk devlet olmuştur.

• Gümrü Antlaşması ile Ermeniler Sevr Antlaşması’nı tanımadıklarını kabul etmiş ve Türk toprakları üzerindeki hak iddialarından vazgeçmişlerdir.

• İlk kez uluslararası bir belgede Türkiye adı kullanılmıştır.

• Ermeni meselesinin ortadan kalkmasının ardından Doğu Cephesi’ndeki bazı birlikler Batı Cephesi’ne kaydırılmıştır.

• Sovyet Rusya’dan gelecek yardım için yol açılmıştır.

Gümrü Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Ermeni Hükümeti, Sovyet Rusya işgaline uğradı. Sovyet Rusya, anlaşma şartlarının değiştirilmesini istemiş ve Kars Anlaşması imzalanmıştır.

Gümrü Antlaşması’nın maddeleri

• Kars, Sarıkamış, Selim, Tuzluca ve Iğdır Türkiye’ye verilecek.

• Türkiye-Ermenistan sınırı, Aras Nehri-Çıldır Gölü hattı olacak.

• Ermeni Hükümeti, TBMM Hükümeti tarafından geçersiz sayılan Sevr Antlaşması’nı kabul etmeyecek.

• Ermenistan, Türkiye’ye karşı düşmanca tavır sergilemeyecek.

• Türklere karşı silah kullanmış olanların dışında kalan Ermeniler isterlerse 6 ay içinde Türkiye’ye dönebileceklerdir.