Biyografi nedir? Kısaca tanımı ve özellikleri
Biyografi nedir, özellikleri nelerdir? Biyografinin tanımı ve özelliklerini kısaca sizler için derledik. Ayrıca, Türk edebiyatında biyografi türünde eser vermiş yazarlara yer verdik.
Biyografi nedir?
Biyografi; edebiyat, sanat, siyaset, ticaret, bilim ve spor gibi alanlarda tanınmış insanların hayatlarını anlatan yazı türüdür. Otobiyografi ise kişinin kendi yaşam hikayesini anlattığı yazı türüdür. Bu iki yazı türü arasındaki farka dikkat etmek gerekir.
Biyografi özellikleri
Biyografilerde söz konusu kişinin hayatı tüm yönleriyle okuyucuya aktarılır. Kişinin nerede doğduğu, çocukluk yılları, eğitim hayatı ve yaptığı işler anlatılır. Biyografiler tarafsız bir şekilde kaleme alınır. Ayrıca açık ve sade bir dil kullanılır.
Biyografi türünün dünya edebiyatındaki ilk örneğini Yunan edebiyatından Plutarkhos vermiştir. “Paralel Yaşamlar” adlı eserinde Solon, Cicero, Jül Sezar ve Büyük İskender dahil olmak üzere bazı tanınmış kişilerin yaşam öykülerini incelemiştir.
Türk edebiyatından biyografi örnekleri
Divan edebiyatında şairlerin hayat hikayesini, kişiliğini ve eserlerini anlatan eserlere “tezkire” adı verilmiştir. Bu yazı türünün edebiyatımızdaki ilk örneği Ali Şir Nevai‘nin “Mecalisü’n Nefais” adlı eseridir.
Oğuz Atay, “Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan” adlı eserinde Prof. Dr. Mustafa İnan’ın hayat hikayesini anlatmıştır.
Ayşe Kulin, 2009 yılında yayımlanan “Türkan” adlı kitabında Türkan Saylan’ın yaşam öyküsünü anlatmıştır. Bu kitabı biyografik roman tarzında kaleme almıştır.
Mehmet Emin Erişirgil, “Bir İslam Şairinin Romanı: Mehmet Akif Ersoy” adlı kitabında İstiklal Marşı’nın yazarı Mehmet Akif Ersoy‘un hayatını anlatmıştır.
Sitemizde yer alan biyografi kategorisinden ünlü kişilerin biyografilerini inceleyebilirsiniz.
Biyografi örnekleri
Biyografi yazı türüne örnek olarak İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy’un biyografisine yer verdik.
Mehmet Akif Ersoy’un biyografisi
Mehmet Akif Ersoy, 20 Aralık 1873’te İstanbul’un Fatih ilçesinde hayata gözlerini açtı. Eğitim hayatı boyunca sırasıyla Emir Buhari Mahalle Mektebi, İptidai Mektebi, Fatih Merkez Rüştiyesi, Mülkiye İdadisi ve Halkalı Baytar Mektebi‘nde eğitim gördü.
İlk yazısı, 1893 yılında Hazine-i Fünun adlı dergide yayımlandı. 1908 yılında ise Sırat-ı Müstakim adlı derginin başyazarlığını yapmaya başladı. 1920 yılında Burdur Milletvekili olarak Birinci Büyük Millet Meclisi’nde yer aldı. Yazdığı İstiklal Marşı, 2 Mart 1921’de milli marş olarak kabul edildi. 27 Aralık 1936 tarihinde hayata gözlerini yumdu.
